NIEUWE SCHRIJVER

You win one, you lose one, zeg ik te vaak. Gelukkig zelden waar het schrijvers betreft. Want al verandert het literaire klimaat, waarin sommige partijen momenteel snoeihard opereren: meestal blijven uitgevers en schrijvers elkaar trouw. Omdat je weet wat je aan elkaar hebt. Omdat de meesten de lange termijn voor ogen houden, en beseffen dat het gras bij de buren alleen maar groener líjkt. (Dat geldt dus ook voor de uitgever, die best eens jaloers mag zijn op schrijvers die elders publiceren, maar zijn eigen schrijvers –als het goed is– langdurig trouw blijft, ook als er eens een boek minder lezers bereikt dan het voorafgaande boek.)

Maar soms gebeurt het: een schrijver zoekt zijn/haar heil elders. Daarom bewaakt de uitgever niet alleen de uitgang, maar ook de ingang: wie en waar zijn de talenten van de toekomst? Scouting. Dat deden sommige uitgevers deze week rondom de geslaagde tweede ronde van de Joost Zwagerman Essayprijs: de genomineerden werden nauwlettend gevolgd, en sommigen traden al in contact met uitgevers. Waarbij opmerkelijk en verheugend is dat zich vele jonge essayisten voordoen, en dat er genoeg uitgeverijen zijn die dat commercieel lastige genre in de lucht houden.

Bij Podium publiceren twee jonge, bovengemiddeld getalenteerde schrijvers komend voorjaar hun eerste roman: Gerda Blees en Marjolein Visser. We zijn er enorm trots op. Zo ook op het net verschenen, kakelvers debuut van Roelof Smit (1985): Kerst in Essen. We zien uit naar de recensies, maar konden op het omslag al een ‘pre-publication quote’ plaatsen van Laura van der Haar, die haar eigen talent al royaal bevestigde, en ons met Roelof in contact bracht. ‘Wat een verademing dit boek,’ schreef Laura toen ze de eindversie las. ‘Messcherp, origineel, fris, en dan ook nog eens hardop lachen bij een groot en zwaar thema.’

Roelof Smit is, gelukkig, geen mooischrijver, geen krullendraaier, maar een schrijver met een feilloos gevoel voor het juiste woord, de verhaalopbouw en de personages. Wat dat slimme ‘plotten’ betreft een schrijver van de Netflix-generatie, als het ware – maar hoog uitstijgend boven het ambacht van de scenarist. ‘Zwaar’ lijkt zijn vertelling als je vertelt dat de jonge, gekwelde protagonist in Kerst in Essen verliefd wordt op een Syrische vluchteling (een danser). Maar al biedt dat deze roman een hedendaags touché, het is eerst en vooral een aangrijpend, voor velen herkenbaar verhaal over verliefdheid, over een liefde die zó intensief beleefd wordt (met alle jaloezie van dien), dat diezelfde grote liefde in gevaar komt.

Meer zeg ik er niet over. Lezen maar! Met tot slot een nieuwtje: een week na de presentatie tekenden we met Roelof een contract voor zijn tweede roman. Daar zeg ik al helemáál niks over, en dat kost grote moeite, want ik ben kapot enthousiast over zijn plan – om het maar eens zonder mooischrijverij te zeggen. We won one.