TWEE VROUWEN

Het was de week van twee schrijfsters voor wie ik nu eens zonder uitgeversoverdrijving het predicaat ‘uniek’ zou willen bezigen. Beiden staan in hun werk op eenzame hoogte: Renate Dorrestein en Antjie Krog. De een doodziek. De ander in Nederland voor de Gouden Ganzenveer. Het is niet onopgemerkt gebleven.

Hun oeuvres hebben op het eerste oog weinig gemeen.

Renate de productieve romancier voor een groot publiek, boek na boek demonstreert ze haar fantasie, inlevingsvermogen, vertelkunst, geestigheid.

Antjie de geëngageerde dichter en journalist, nauw verbonden met Zuid-Afrika, haar verscheurde land.

Maar de verschillen zijn toch kleiner dan je zou denken. Beiden verweven in hun werk en optredens een volstrekt eigen toon met altijd het streven naar emancipatie op uiteenlopend terrein. Beiden zijn ‘stand alones’, origineel in hun werk maar ook ongewone, krachtige persoonlijkheden. Keuzes maken ze altijd op eigen benen, op eigen grond, nooit navolgend. Onnavolgbaar.

Renate gevat en wijs tot op de laatste snik. Doe het haar maar eens na, op je 64ste berusten in het naderend einde, niet troost-zoekend maar troostend. Voor haar laatste publieke optreden (presentatie Dagelijks werk in Boekhandel Blokker te Heemstede) nodigde ze niet haar professionele netwerk uit, noch haar vrienden, maar waar het haar altijd om gaat: de lezers.

Antjie ook al een mid-zestiger maar bij de uitreiking van de Ganzenveer niet rustend op haar lauweren, maar de ster van de avond, met verbluffende voordrachten. Alles voor de poëzie, alles gericht op verbinding en verzoening.

Het enige waarin ze aantoonbaar van elkaar verschillen, is de lengte van hun leven. Renate ‘piept ertussenuit’, zou ze zelf kunnen zeggen. Maar dat doet ze niet abrupt, halverwege een oeuvre. Haar oeuvre is ongewoon rijk en veelzijdig, met die briljante slotzet, een autobiografie in legstukken. Schaak, en schaakmat. Magistraal.

Antjie mag nog door. Dat is óók een troostrijk besef.

En u? U mag, nee móét beiden blijven lezen, tot in lengte der dagen, en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid.

Foto Renate Dorrestein: Ruud Pos

Foto Antjie Krog: Gerlinde de Geus