Heytze die
We maken op de uitgeverij geregeld grapjes bij titelvoorstellen. Favoriet zijn titels die in handen van kritisch gestemde recensenten tot gemene zinnen kunnen leiden. De voortreffelijke opinion leader Bas Heijne debuteerde toen hij nog piepjong was met een roman, Laatste woorden. Dat boek was beter dan een jeugdzonde, maar toch sloot een der critici venijnig af met: ‘Laatste woorden? We mogen het hopen.’ Té verleidelijk.
Risico namen wij zelf met de titel van de nieuwe bundel van Ingmar Heytze, De man die ophield te bestaan. Een zuurpruim zou immers kunnen parafraseren met ‘Beter ware de titel De dichter die ophield te bestaan‘.
Maar het was bij voorbaat een non-risico, omdat we gewoon vanaf de eerste versie al wisten: dit is Heytze op zijn best.
Zonder zijn nieuwe gedichten thematisch al te strak aaneen te rijgen, zingen zijn woorden allemaal heen om de cyclus die hij recentelijk zelf doormaakte als verliefde en geliefde tot jong vaderschap. En ja, dat zou je kunnen zeggen: wie vader wordt, houdt als man op te bestaan.
Even maar hoor. En met jong geluk als zwaar contragewicht.
Maar toch:
MOE
Ik had nog zoveel willen doen:
van achter de vensterbank kijken
hoe de wereld voorbijdraait.
Pasjes hebben. Korting krijgen.
Werken aan mijn mondweerstand.
In plaats daarvan rijd ik al maanden
met mijn wagen volgeladen
in een driehoek van de kringloop
langs de vuilstort naar de bouwmarkt.
De zelfspot ontgaat u uiteraard niet. Maar de dichter die geenszins ophield te bestaan vangt prachtig de melancholie om een levensfase, een state of being, die voorbij lijkt. Even vermoedt de lezer dat de vader wegvlucht:
PAPA IS EEN ROLLEND WIEL
Je moet weten, als het straks niet gaat,
ik bedoel als ik het allemaal niet trek,
(…)
dan heeft het weinig zin om nog te blijven.
Maar daar is rotsvast de liefde:
(…) Ik denk alleen
dat ik je zo zou missen dat ik je maar
meeneem, veilig in de holte waar
een echte man zijn hart bewaart.
En er is dat nieuwe wezentje:
MET JE OGEN
Met je ogen gaat een wereld open,
een boek over de mensen die we waren,
die er niet meer zijn, of toch niet hier.
Zo opent Heytze op zijn beurt met zijn ogen voor ons een wereld die in het bijzonder de jonge ouders onder ons meenden te kennen, maar hier in een heerlijke cocktail van spot en liefde opnieuw bezongen wordt. Onze bestverkochte non-fictietitel is al jaren Kluuns Help, ik heb mijn vrouw zwanger gemaakt! Die onverwoestbare evergreen vond nu zijn poëtische variant, geschreven door een dichter die gelukkig nimmer zal ophouden te bestaan.
