Scheids

Talent is per definitie dun gezaaid, ook in de letteren. Bovendien ziet het aan de oevers van de literaire vijver zwart van vissers met lange hengels en emmers vol smakelijk aas. Haal dan maar eens een snoek op.

Maar soms is het lot ons gunstig gezind en zwemt er zo maar een schrijftalent onze kant op. Dat deed zich bijvoorbeeld krap vier maanden geleden voor toen ik een mail ontving van ene Menno Fernandes, die vroeg of we interesse hadden om een boek te maken gebaseerd op zijn columnreeks ‘De scheids’ in NRC Handelsblad. Zijn voortreffelijk geschreven scènes uit het leven van een jonge, beginnende amateurscheidsrechter waren me al eens opgevallen, maar soms dommelt de visser.

Ik liet de meegestuurde stukken lezen door collega’s en prompt stonden er twee enthousiast aan mijn bureau. Vrouwen. Over taferelen op het voetbalveld. Toen hoefde ik niet lang meer te aarzelen.‘Ik haat voetbal,’ zei er zelfs een, ‘maar dit vond ik echt heel erg goed. Eigenlijk doet het er niet zo veel toe dat het over voetbal gaat.’

Vanaf dat moment is het snel gegaan, want we waren het met de jonge auteur/scheidsrechter roerend eens dat verschijning van zijn boek nog vóór het WK extra kansen zou bieden.

Onze verkoopafdeling benaderde de boekhandel ‘buiten de aanbieding om’, zoals dat heet, het was immers te laat dit boek nog op te nemen in de voorjaarsaanbieding. Boekverkopers reageerden terughoudend: ‘We kopen alleen nog stevig in als een boek over een heel bekende voetballer gaat. En wie is Menno Fernandes?’

Dat is sowieso een goede vraag, want het is een pseudoniem. Wisten wij ook niet. Tijdens onze eerste bespreking onthulde ‘Menno’ al enkele literaire prijzen gewonnen te hebben, waaronder twee Zilveren Griffels, voor de kinderboeken die hij schrijft onder weer een ander pseudoniem, Gideon Samson.

Onder die naam sprak hij woensdag een voortreffelijke Annie M.G. Schmidt-lezing uit.

Gisteren presenteerde hij als Menno Fernandes De scheids, in de keurige kantine van de Amsterdamse Scheidsrechters Vereniging. Hoogtepunt was een poëtische verhandeling van Wilfried de Jong, die Menno/Gideon kent uit de tijd waarin hij geregeld als chauffeur optrad voor Holland Sport.

Wat je noemt een veelzijdig talent.

Het zal niet lang meer duren voor de boekwinkels De scheids gaan nabestellen, wat ik u brom. De scheids biedt een onthullend inkijkje in de magische, nogal gesloten wereld van scheidsrechters. Niet neerbuigend, maar juist met passie voor de mannen met, excusez le mot, een fluit. Maar eigenlijk gaat het zoals alle literatuur over de condition humaine en het eeuwig menselijk tekort.

Als scheidsrechter werd Menno onlangs bevorderd. Hetzelfde wil ik hier graag doen namens de letteren.