Slow Reading

‘Ik heb maar één vraag, Joost,’ vroeg de dagvoorzitter op het INcT-congres. ‘Waarom sluit jij je af voor de toekomst?’

Waarschijnlijk had hij tijdens mijn speech van drie kwartier met zijn smartphoontje zitten spelen, of al zijn vooroordelen over old school publishing nog eens op een rijtje gezet, want ik had juist veel over de toekomst van het boek gesproken. Daarbij stelde ik aan de orde dat het boekenvak eerst en vooral plezier en waarde van het lezen centraal zou moeten stellen. Want we leven in een tijd waarin zelfs wij, oude rotten in het boek, ons voortdurend laten af-, om- en misleiden door alle vermeende geneugten van internet.

‘Misschien,’ sloot ik af vlak voordat de dagvoorzitter opschrok uit zijn fantasiewereld, ‘moeten we de aantrekkingskracht van het lezen net zo positioneren als slow food tegenover het snelle snacken.’ Slow reading. Slow living. Het lezen van boeken niet als vermoeiende plicht, maar als een goddelijke manier om het voorbijgaan van de tijd even stil te zetten. Gun het jezelf. Als kleine vakanties van de geest (en het lichaam). Dat mag ook langs digitale weg, wat Dokter Joost betreft, maar alleen op een e-reader zonder aansluitingsmogelijkheid op internet, want dan heb je de poppen aan het dansen.

Toen ik het congres verliet stak Jeroen Kans, hoofdredacteur van BOEK Magazine, me het maart/april-nummer toe. Thuis las ik zijn editorial en daar staat het allemaal al in. Bewonderenswaardig openhartig schrijft hij: ‘Aan mezelf merk ik dat ik dat steeds minder goed kan: geconcentreerd een boek lezen. Ik lees veel vanaf de iPad (…) maar daar zitten allerlei dingen op die me steeds afleiden’. En vervolgt: ‘Steeds vaker neem ik weer een “echt” boek als ik “echt wil lezen, de smartphone uit – of op een afstand. En het voelt als een echte luxe, die concentratie die het lezen van een boek van je vergt.’

Aan zijn drukke verkeer op Facebook (hij plaatst foto’s van egels en berichten over zijn hardloopprestaties) merk ik dat Kans inderdaad moeite heeft van zijn smartphone weg te blijven – maar datzelfde kan en mag hij van mij zeggen. Belangrijk is denk ik dat we als vak nu beginnen te zien waar een sleutel ligt tot behoud. Hopelijk gaan organisaties als Stichting Lezen en CPNB stevig in diezelfde richting koersen.

Lezen: slow food voor de geest.

Joost Nijsen