Rugdekking

‘Publishing is an occupation for gentlemen,’ luidt een klassieke uitspraak. Dat moge destijds niet discriminerend bedoeld zijn (het ging meer om het ‘gentle-’, het fatsoen, dan om ‘-men’, het geslacht ), het is in die woordkeus natuurlijk hevig achterhaald, en dat is maar goed ook. Als ik terugdenk aan bestuursvergaderingen decennia geleden met alleen maar mannen, vaak als apen zich verdringend op de rots, word ik daar niet speciaal opgewonden van (ik bedoel dit echt geestelijk). Belangrijker: de snel opgekomen kaste van uitgeefsters verrijkte en verrijkt het aanbod, onder meer door een toegenomen inleving in vrouwelijk schrijverschap en vrouwelijke lezers.

Veel prominente uitgeefsters waren erbij, in een zaaltje op de London Book Fair, voor de herdenking van Claudio López de Lamadrid, voornaam Spaans uitgever, spelbepaler bij de grote Spaanse tak van Penguin Random House. De Spaanstalige auteurs met wie hij op goede voet stond vormen een lange lijst, maar minstens zo indrukwekkend zijn langdurige professionele samenwerking met internationale top-auteurs, als Márquez, Didion, Roth, Coetzee en Foster Wallace.

Claudio was een kleurrijke persoonlijkheid, bleek uit de vermakelijke anekdotes. Zo entameerde hij in Barcelona voortdurend etentjes met jongere vakgenoten, voor wie hij als een mentor gold, om er vervolgens zelf niet te verschijnen, of al vóór het voorgerecht te verdwijnen. Om te lezen, thuis, of zijn geliefde hond uit te laten. Afwezig, maar altijd aanwezig.

Behalve geïnspireerd door de herinneringen aan dit rolmodel voor literaire uitgevers overal ter wereld, werd ik ten slotte ook jaloers: als afronding werden in sneltreintempo de Instagram-selfies getoond die Claudio pleegde te maken van zichzelf met steeds weer een andere schrijver met wie hij werkte. Mijn jaloezie betreft niet deze duo-foto’s op zichzelf (integendeel, wat een uitgever), maar zijn vondst zich op die kiekjes consequent áchter, of hooguit náást de schrijver op te stellen, zijn eigen gelaat soms maar deels zichtbaar. Zó moet het natuurlijk: de uitgever moge een soms voorname rol spelen in de letteren, hij (en zij!) is er uiteindelijk om de schrijver te ondersteunen, te seconderen, en (visueel door hem benadrukt) rugdekking te bieden.

Claudio López: we gaan je missen, maar niet vergeten.