DAUNT, JAMES DAUNT

Nederland, zei Youp van ’t Hek in zijn NRC-column, is momenteel ‘een heel naar rechts en benauwd landje’. Of ons boekenvak ook zo rechts is heb ik niet gemeten, maar benauwd is het er zeker. En erg fatalistisch. In zijn toelichting op het besluit voor eBooks geen vaste prijs toe te staan, liet Zijlstra er geen twijfel over bestaan dat hij voor de boekhandel geen toekomst ziet. Daarmee laat de overheid de boekhandel vallen, ten gunste van ‘de doorbraak van het e-boek’ en, daar komt-ie weer, ‘innovatie’. In dezelfde week hoor ik een radiospotje van de Libris-boekhandels voor Philip Claudel’s Grijze zielen. ‘Alleen bij Libris slechts € 4,95.’ Dat suggereert dat Libris goedkoper is, waarmee het systeem van de vaste prijs onderuit wordt gehaald. Door een groep boekhandels die nu juist een stralende toekomst zoekt als goede boekhandel. Begrijp ik niet. Ook in uitingen van de CPNB klonk de laatste tijd meer vertrouwen door in vernieuwingen als digitaal lezen dan in het aloude boek. Het gerucht gaat dat Selexyz bij een doorstart eveneens sterk op internet zal mikken. En in de Volkskrant stond zaterdag een reportage over de beste boekhandel van Den Bosch, Adriaan Heinen, waarin het optimisme van boekverkoper Erwin Verzandvoort door zijn compagnon, ‘manager’ André Sticker, de kop wordt ingeduwd met de opmerking: ‘Vergeet dat papier een toekomst heeft. Het is valse romantiek.’
Excuse me? Zegt een boekverkoper dit? Erger: denkt hij dit? Wanneer dient hij eervol zijn ontslag in?
Maar er gloort hoop, en die hoop moet weer eens uit het buitenland komen. Terwijl de toekomst van Selexyz als verzameling top-boekhandels in grote steden uiterst onzeker lijkt, hebben een rijke Rus en eminent boekverkoper James Daunt zich gevonden in een radicale restauratie van de teloor gegane boekhandelsgroep Waterstones. ‘Innovatie’ betekent bij hun niet: het boek opgeven. Geen vlucht naar achteren door overconcentratie op bijdragen van uitgevers en retourmogelijkheden. Maar: ‘Wij moeten zorgen dat naar een boekhandel gaan zo plezierig blijft, en dat we een betekenis zijn in het leven van mensen. Boekwinkels moeten vol mensen zijn. Dan kopen ze boeken. Daunt Books is altijd vol. Boekhandels zijn deel van de levensvreugde.’ Zijn eigen, kleine keten pluste met 4,5% (versus landelijke daling met 15%). ‘Ik denk dat wij kunnen winnen. Wij zijn beter dan Amazon.’
Now we’re f****** talkin’. Daunt, James Daunt: Boekblad had geen betere spreker kunnen uitnodigen voor zijn winterdiner. Geen kop in het zand voor digitaal lezen (Waterstones zoekt naar een eReader die minimaal zo goed is als de Kindle), maar wel: books first.
Moge de rechte rug van 007 Daunt vele navolgers vinden in Nederland.