ONDERZOEK

Terwijl de meeste najaarsboeken hier nog moeten verschijnen (waaronder een nieuwe Giphart, een kloek Handboek voor de moderne man, de nieuwe DBC Pierre, et cetera), dwingt de cyclus van het boekenvak ons alweer tot voorbereiding van de Voorjaarsaanbieding 2011. Uren en uren besteden we aan de best denkbare positionering van de nieuwe boeken, waarbij overleg over titel en omslag nog de meeste aandacht vergt. Met welk soort omslag, door welke vormgever gemaakt, kan de inhoud van het boek het best weergegeven worden, en kan de koper in die overvolle boekwinkel worden verleid?
We hadden net weer zo’n uitputtende vergadering gehad, toen ons de uitkomsten onder ogen kwamen van een onderzoek door de Stichting Marktonderzoek Boekenvak. ‘Ik vind het belangrijk dat de omslag van het boek mij aanspreekt’, was de ietwat kreupel geformuleerde vraag die aan respondenten werd voorgelegd. Nou, wat denkt u? Laat iedereen zich bij aanschaf leiden door het omslag? Slechts 38%! En dat zijn vooral vrouwen tussen 35 en 49 jaar. Als we deze resultaten serieus nemen (en met een deelname van 1315 lezers lijkt dit op zich wel gegrond), zouden we ons voortaan eigenlijk minder druk te hoeven maken over de omslagen. En boeken voor mannen kun je gegeven deze resultaten evengoed verpakken in kringlooppapier met de auteursnaam en titel erop.
Een veel hoger percentage potentiële kopers, liefst 83%, ‘leest meestal eerst de tekst op de achterkant’ voor aanschaf van een boek.
Opmerkelijk! Waar in ons vak een tendens bestond naar steeds meer waardetoekenning aan de kracht van het omslagbeeld, met een groeiende relativering van al die woorden op de achterkant, blijkt uit dit onderzoek dat juist de informatie op de achterkant door de meeste respondenten invloed wordt toegekend, royaal meer dan factoren als mediaoptreden auteur (39%), recensies (36%) en vertrouwdheid met de auteur (34%).
Nader onderzoek verdient de vraag welk type informatie op die achterkant dan doorslaggevend is. Is het die smeuïge quote bij monde van een opinion leader?
‘Dit boek heeft mijn visie op de islam radicaal verzacht. – GEERT WILDERS’?
‘Ik wou dat ik zo kon schrijven! HARRY MULISCH’?
Is het de omschrijving van het verhaal? ‘De schrijver maakt ons deelgenoot van de schrijnende ervaringen van een katholieke jongen in Zuid-Nederland’?
Of gaat het de lezer vooral om het vakmanschap van de schrijver?
‘Harry Geerings is niet alleen een groot verteller, hij paart zijn narratieve vaardigheden ook met een zelden vertoond stilistisch meesterschap’?
Ik zeg: nu de diepte in met dit onderzoek!

Joost Nijsen

P.S. Wie zich overigens interesseert voor zaken als titel, omslag en achterplattekst, adviseer ik naar de boekwinkel te hollen voor Gummbah’s hilarische, oogstrelende, soms zelfs ontroerende publicatie Net niet verschenen boeken (De Harmonie). Een lees- en kijkboek met omslagen van louter verzonnen boeken. Mijn favoriet: Gideon Sproogh, Als de vaas met schaamhaar op tafel staat (Fotoroman).