AGENT

Vooruit, als kalme opmaat naar een nieuw seizoen een Geheimtip. U bent gefascineerd door boeken, schrijvers, uitgevers – anders trof ik u hier niet aan. Dat impliceert dat u ook belangstelling heeft voor de voortreffelijke maandelijkse column waarmee de Canadese, maar in Amsterdam woonachtige literaire agent Samantha Haywood van start is gegaan op de website www.openbooktoronto.com/news.
Maar eerst even wat human interest: Samantha raakte enkele jaren geleden dusdanig amoureus verstrengeld met Pieter Swinkels, uitgever van Cargo en adjunct van De Bezige Bij, dat ze naar Amsterdam verhuisde. Dat mijn gewaardeerde concurrent Pieter at first sight zijn keus op haar liet vallen, en rap bij haar een kind verwekte, mag voor wie Samantha ooit ontmoet heeft, geen verbazing wekken.
Het voordeel van deze geglobaliseerde samenleving is dat ze evengoed haar bloeiende (Canadese) literaire agentschap bleef runnen, domweg gelukkig ergens niet ver van de Sarphatistraat. Transatlantic Literary Agency, is de toepasselijke naam van haar bedrijf.
So far the gossip. (Al is het eigenlijk ook vakinformatie.)
Sam’s eerste column heet AGENT’S CORNER: What we’ve gained and what we’ve lost (Part 1).
Ze stelt aan de orde dat het helaas geen vanzelfsprekendheid meer is dat auteurs en uitgevers hun lot in beginsel voor hun leven aan elkaar verbinden. De marketingafdelingen van de (grote) uitgeverijen zijn ten opzichte van de redacties zo machtig geworden, dat op basis van gerealiseerde verkopen bepaald wordt of van een auteur een volgend boek wordt aangekocht en uitgegeven. Die tendens, voeg ik eraan toe, zie je in Nederland nu ook snel opkomen. De rol van agenten is groeiende, de voorschotten worden hoger, de marketing wordt bepalender. Een verandering die de continuïteit van de relatie auteur-uitgever zelden ten goede komt.
Er dreigt een ‘marketing fatalism’, schrijft Samantha. Verkocht het debuut van die veelbelovende schrijver nauwelijks? Dan die tweede toch liever niet want in de eerste werd best veel geld en moeite gestoken, en op basis van de cijfers (marketingmensen maken hun keuzes altijd op basis van cijfers, zelden op basis van intuïtie) lijkt er geen reden te zijn voor een doorstart.
Ironisch genoeg, zegt Sam, geeft dit cijferdenken kansen voor debutanten bij juist die marketingdenkers van de concerns: er zijn voorafgaand aan een debuut nog geen (teleurstellende) cijfers…
Samantha ziet voor de goede, gerespecteerde ‘middenklasse’ van schrijvers blijvend perspectief bij de onafhankelijke uitgeverijen, waar minder in bestsellerpotentie gedacht wordt, veel waarde wordt gehecht aan duurzame relaties, en verkopen van pakweg een paar duizend exemplaren per titel als bevredigend ervaren worden.
Maar leest u haar stuk vooral zelf, het is pittig en toch charmant geschreven, met rake voorbeelden uit de praktijk. Chapeau Sam!