ZUID-AFRIKA

Auteurs mogen niet doodgaan, vind ik. Het overlijden in 2005 van Henk van Woerden bevreemdt nog steeds. Is hij echt van de aardbodem verdwenen, of alleen maar lang op reis, zoals hij wel vaker deed? Onze fondslijn Zuid-Afrikaanse literatuur is geheel aan hem te danken, en wat zou hij tevreden zijn geweest over de ontwikkeling ervan. Dezer weken is het in de media alom Zuid-Afrika wat de klok slaat, niet alleen vanwege de spanningen volgend op de moord op Terre’Blanche (leider van de Afrikaner Weerstandsbeweging), maar ook naar aanleiding van het WK in juni. Onze dichteres Antjie Krog, ons destijds door Henk aanbevolen, schrijft er even onderhoudende als schrijnende columns over in de Volkskrant, over het WK maar ook de gebeurtenissen eromheen, die exemplarisch zijn voor de complexiteit van dit betoverende maar geplaagde continent. Antjie Krog is een van de tientallen Zuid-Afrikaanse auteurs die vanaf zondag te gast zijn op de London Book Fair. We hopen er haar laatste bundel, Hoe zeg je dat, onder de aandacht te brengen van buitenlandse uitgevers (dat haar poëzie nog niet internationaal beschikbaar is, behoort tot de mysteriën van dit vak).
Ondertussen vernam ik van producent Frans van Gestel (IDTV Film), net teruggekeerd van de set in Zuid-Afrika, dat de verfilming van het fascinerende leven van Ingrid Jonker (wier poëzie voor ons in 2000 vertaald werd door Komrij en door Van Woerden voorzien van een prachtige biografische schets) zeer voorspoedig verloopt, met Carice van Houten in de hoofdrol.
Deze week is voorts Breyten Breytenbach kort in ons land, voor de verschijning van een indrukwekkende essaybundel, Berichten uit de Middenwereld (gesubsidieerd door het bij het Prins Bernhard Fonds rustende ondersteuningspotje dat de naam draagt van de ook al weer veel te jong overleden uitgever Rob van Gennep). De Bookseller, in de aanloop naar het Zuid-Afrika-thema van de Book Fair, typeerde Breyten als ‘de grootst levende icoon van de Zuid-Afrikaanse literatuur’. Berichten uit de Middenwereld is alweer het derde deel van zijn uiteindelijk vier werken tellende ‘Middle World Quartet’, een kathedraaltje van schrijf- en denkkunst.
Alsof u met dit alles al niet genoeg ‘Zuid-Afrika’ te lezen krijgt, verschijnt hier binnenkort een nonfictie-boek van Volkskrant– journalist Marnix de Bruyne, Het land van Soekmekaar. Soekmekaar is de naam van het dorp dat De Bruyne bezocht sinds 1994, en de sporen draagt van de turbulente gebeurtenissen die Zuid-Afrika sinds die tijd kenmerken. Een geslaagde vorm van narratieve journalistiek, waarbij via beschrijving van het bijzondere, veel duidelijk wordt over algemene ontwikkelingen.
Als ik ten slotte nog trots vermeld dat we zojuist de vertaalrechten aankochten van een prachtig debuut van Ronelda S. Kamfer, een jonge donkere dichteres die –zeldzaam- haar gedichten rechtstreeks in het Afrikaans schreef, hoor ik Henk van Woerden toch echt instemmend hummen.