Crisis

En, heeft u de broekriem al aangetrokken? Leest u uw boek in een onverwarmde kamer, drie truien over elkaar en vingers, tenen en neus koud als ijspegels? Een beetje flauw van de honger?
Fascinerend hoe 2008 straks in de geschiedenisles behandeld zal worden als het begin van misschien wel het economisch rampzaligste tijdvak sinds de val van Wall Street eind jaren twintig van de vorige eeuw, terwijl wij, slachtoffers, gewoon nog warm eten en ons voorbereiden op een aangename kerstvakantie, met als dilemma vooral: blijven we lekker thuis, of gaan we er even tussenuit. En als we weg gaan, wordt het dan een zongebied, of gewoon maar weer wintersport?
Hiermee wil ik de ernst van de situatie niet bagatelliseren. Om ons heen zien we wel degelijk zorgwekkende ontwikkelingen. Ik zal niet de enige zijn met verschillende kennissen die hun huis voor een mooi bedrag wilden verkopen, maar al 10% gezakt zijn in prijs en nóg in afwachting verkeren van kopers.
Het zou me verbazen als niet snel faillissementen zullen volgen in de makelaarsbranche. Om me heen hoor ik steeds dat die snelle jongens en meisjes nogal makkelijk veel te veel geld verdienden. Een crisis kan heilzame effecten sorteren.
En de wereld van het boek, ondertussen? Hoe staan wij, schrijvers, boekverkopers, uitgevers, vormgevers en drukkers er eigenlijk voor?
Kijkend in eigen keuken: onze boeken worden in dit slotkwartaal niet slechter verkocht dan een jaar eerder. Veel titels hadden we een betere verkoop gewenst, maar als gewoonlijk wordt dat op zichzelf schrijnende feit voldoende gecompenseerd door enkele uitschieters. Boekwinkels hoor je wel een beetje kreunen, maar mijn indruk is dat er voor de komende feestdagen onverminderd veel boeken verkocht zullen worden, en de meeste vakgenoten het jaar tevreden kunnen afsluiten.
In 2009 moet dan blijken of dat de stuiptrekking was van een verder afglijdende economie. En indien de recessie zich voortzet, zal het boekenvak daarin dan meeglijden? In het verleden bleken boeken relatief ongevoelig voor economische neergang. Het verhaal daarbij is dat werkloosheid alleen maar gunstig is voor het boek, omdat mensen tijd krijgen om te lezen. (Van makelaars valt overigens weinig leeshonger te verwachten). Maar als het geld op is, is ’t op, ook voor boeken, die je bovendien immers kunt lénen, in bibliotheken, en uit de welgevulde boekenkasten van ooms en tantes.
Ik denk dat op het moment dat we onze eigen kasten eindelijk eens integraal gelezen en herlezen hebben, de economie al weer opwaarts aan het gaan is.
Kortom: zet voor alle zekerheid de verwarming wat lager, doe een extra trui aan, eet een tijdje stampot in plaats van sushi’s, en lézen maar. Wij blijven hier ondertussen mooie verhalen uitgeven, vooralsnog in fraaie omslagen vervat en gedrukt op aangenaam, tamelijk hout- en lompenvrij papier.